الإضافَة
* تُسْتَعْمَلُ الْإِضَافَةُ لِتَعْرِيفِ الِاسْمِ بِإضافَتِهِ إلَى مالِكِهِ أو مَنْ يَخْتَصُّ بِهِ.
مِثَال: انْطَلَقَتْ فِكْرَةُ هَذِهِ الْمُبَادَرَةِ عَامَ 2015
انْطَلَقَتْ فِكْرَةٌ (فِكْرَةٌ: اسْمٌ عامٌّ يُطْلَقُ عَلَى أَيِّ فِكْرَة).
انْطَلَقَتْ فِكْرَةُ الْمُبَادَرَةِ (بَعْدَ إضافَةِ "فِكْرَة" أصْبَحَتْ مُحدَّدَةً بِأَنَّهَا "فِكْرَةُ الْمُبَادَرَةِ" ولَيْسَت أَيَّ فِكْرَة).
* يَتَأَلَّفُ التَّرْكِيبُ الْإِضَافِيُّ مِنْ عُنْصُرَيْنِ يُسَمَّى الْأَوَّلُ مِنْهُمَا مُضَافًا، وَيُسَمَّى الثَّانِي مُضَافًا إِلَيْهِ ويَكُونُ مَجْرُورًا دَائِمًا.
مِثال: جُنُودُ السَّعَادَةِ. (جُنُودُ: مُضَافٌ، والسَّعَادَةِ: مُضَافٌ إِلَيْهِ).
* يُعْرَبُ الْمُضَافُ حَسَبَ وَظِيفَتِهِ فِي الجُمْلَةِ، أَمَّا الْمُضَافُ إِلَيْهِ فَيَكُونُ مَجْرُورًا دَائِمًا.
مِثال: يُحارِبُ جُنُودُ السَّعَادَةِ اليَأْسَ. (جُنُودُ: فَاعِلٌ مَرْفُوعٌ، مُضَافٌ. السَّعَادَةِ: مُضَافٌ إِلَيْهِ مَجْرورٌ).
* عِنْدَ إضَافَةِ الِاسْمِ تَطْرَأُ عَلَيْهِ التَّغْيِيرَاتُ التَّالِيَةُ:
- يُحْذَفُ مِنْهُ التَّنْوِينُ إِذَا كَانَ مُنَوَّنًا: شُرُوطٌ/ شُرُوطُ الِانْضِمَامِ.
- تُحْذَفُ مِنْهُ نُونُ الْمُثَنَّى: جُنْدِيَّان/ جُنْدِيَّا السَّعَادَة.
- تُحْذَفُ مِنْهُ نُونُ جَمْعِ الْمُذَكَّرِ السَّالِمِ: مُتَشَائِمُونَ/ مُتَشَائِمُو الوَاقِعِ الافْتِرَاضِيّ.
- تُحْذَفُ مِنْهُ أَدَاةُ التَّعْرِيفِ فِي أَغْلَبِ الْحَالَاتِ: الْقِيمَة/ قِيمَةُ السَّعَادَةِ.
İZAFET TAMLAMASI
* İzafet ismin sahibine ya da ilgili olduğu şeye izafe edilmesiyle belirli (marife) hale getirmek için kullanılır.
Örnek : انْطَلَقَتْ فِكْرَةُ هَذِهِ الْمُبَادَرَةِ عَامَ 2015
انْطَلَقَتْ فِكْرَةٌ (فِكْرَةٌ genel bir isimdir, herhangi bir fikir anlamında kullanılır)
انْطَلَقَتْ فِكْرَةُ الْمُبَادَرَةِ (الْمُبَادَرَةِ kelimesi eklendikten sonra herhangi bir fikir değil « girişimcilik fikri » olmakla belirli gelmiştir)
* İzafet terkibi iki unsurdan oluşur. Bunlardan ilki muzaf olarak, ikincisi ise muzafun ileyh olarak isimlendirilir ve daima mecrurdur.
* Muzaf cümledeki konumuna göre i’raplandırılır fakat muzafun ileyh her zaman mecrurdur.
Örnek : يُحارِبُ جُنُودُ السَّعَادَةِ اليَأْسَ. (جُنُودُ : Fail, merfu, muzaf السَّعَادَةِ muzafun ileyh, mecrur)
* Bir isim muzaf olduğunda aşağıdaki değişikliklere uğrar :
- Tenvinli olması durumunda sonundaki tenvin kaldırılır : شُرُوطٌ/ شُرُوطُ الِانْضِمَامِ.
- Müsenna olduğunda sonundaki nun kaldırılır : جُنْدِيَّان/ جُنْدِيَّا السَّعَادَة.
- Cemi müzekker salim olduğunda sonundaki nun kaldırılır : مُتَشَائِمُونَ/ مُتَشَائِمُو الوَاقِعِ الافْتِرَاضِيّ.
- Genellikle ال takısı kaldırılır : الْقِيمَة/ قِيمَةُ السَّعَادَةِ.